Annalisa D’Aguanno werd aangenomen als psychologe bij GAMS België, nadat ze er een jaar als vrijwilligster had gewerkt. Ondertussen werkt ze er al 4 jaar. Ze is verantwoordelijk voor alle psychologische aspecten, zowel binnen (verschillende  activiteiten aangeboden aan de doelgroepen, zoals individuele gesprekken en gezamenlijke workshops) als buiten de vereniging (vormingen geven, contact leggen en netwerken met centra voor mentaal welzijn, opvangcentra voor asielzoekers, etc.).

Ontstaan van de handleiding.

Enkele jaren geleden, toen de workshop “voorbereiding op de geboorte” opgestart werd, waren de vroedvrouwen die hieraan zouden meewerken erg ongerust. Daarom betrokken we niet enkel psychologen, maar ook vroedvrouwen en animatrices bij het schrijven van de handleiding.

Na een aantal gesprekken met de professionelen, werd duidelijk dat ze vaak niet goed wisten wat ze moesten doen, en hoe ze zich moesten gedragen in bepaalde stresserende of emotionele situaties. Toen begreep ik dat de psychologen niet enkel aanwezig waren om na te denken over de inhoud van de ateliers, maar ook om de vroedvrouwen te helpen in dergelijke situaties. Na overleg stelden we zowel een vorming voor aan de nieuwe medewerksters (de vroedvrouwen) als aan het hele GAMS-team.

Deze vorming had als onderwerp “Hoe omgaan met stress?” en werd in twee delen voorgesteld. Met “stress” verwezen wij niet enkel naar de stress van de personen die we tijdens de consultatie ontvingen, maar ook naar de stress die de professioneel voelde. De verschillende vragen en bezorgheden die uitgesproken werden door professionelen tijdens voorgaande vormingen van GAMS, dienden als inspiratie voor deze tweedelige vorming. Daarnaast hadden we ook aan de medewerkers van GAMS gevraagd ons hun vragen en voorbeelden van probleemsituaties door te sturen.

Na de vorming beseften we dat deze nuttig was en dat het goed zou zijn om alles op papier te zetten. In dezelfde periode deed het Europees Vluchtelingenfonds (EVF) een projectoproep, en Fabienne Richard (coördinatrice van GAMS) diende een aanvraag in zodat we ons project zouden kunnen uitvoeren. Zo ontstond de handleiding “besneden vrouw en vluchtelinge – mijn manier van overleven. Expertise en aanpak van de consultatie”, die in december 2012 gepubliceerd werd. Alle vragen die tijdens de vorming gesteld werden en die bij de professionelen opkwamen, werden hierin opgenomen. Zo behandelen we bijvoorbeeld de vraag van een vroedvrouw, die niet wist wat ze moest doen als een vrouw begint te huilen.

Het boek…

Fabienne was erg enthousiast over het schrijven van de handleiding. Ze heeft ons goed op weg geholpen door ons te stimuleren om onze competenties, die we door de jaren heen hadden opgebouwd, nog beter te exploiteren.

We dachten dat de handleiding kort zou zijn, maar ze telt een twintigtal pagina’s. We hadden dus wel degelijk wat te vertellen! Het idee ontstond om van de handleiding een “voorsmaakje” te maken, van waaruit we zouden werken aan een boek over therapie in verenigingen die werken met migranten en asielzoeksters die het slachtoffer werden van vrouwelijke genitale verminking en/of andere vormen van gendergeweld (gedwongen huwelijk, bijvoorbeeld). Ook stellen we mogelijke manieren voor om deze vrouwen te ondersteunen.

We zijn nu bezig met de eerste schrijffase van het boek, die zich richt tot iedereen die een beetje wil begrijpen wat er gebeurt met deze vrouwen, en die verschillende pistes willen kennen i.v.m. mogelijke therapeutische antwoorden. In het eerste hoofdstuk stellen de vrouwen zichzelf voor, en vertellen ze ons meer over de weg die ze afgelegd hebben. Dit zet de toon van de rest van het boek: het gaat om een co-constructie. Of we nu individueel of in groep werken, alle activiteiten en hoofdstukken werden samen opgebouwd.

Veranderingen

Tussen de lancering van de handleiding en de redactie van het boek, zijn enkele fantastische dingen gebeurd: het FPS in Luik heeft een psychologe aangenomen, de psychologe van het centrum voor familieplanning Louise Michel is zich beginnen interesseren in dit thema. Daarnaast heb ik nog andere vruchtbare contacten gelegd… en op deze manier is een klein netwerk van psychologen ontstaan. Voordien wist ik wel dat er anderen waren die rond dit thema werkten. Maar een daadwerkelijke samenwerking bestond tot dan nog niet, behalve deze met Catarina. Het leek ons dus een logische stap om onze ervaringen en competenties neer te schrijven in dit boek, waarvan ik de redactie coördineer. 

Het boek, dat eind 2014 zal verschijnen, heeft heel wat verrassingen in petto (bijvoorbeeld, de fantastische voorstelling van de migranten zelf, in samenwerking met de medewerkers). De handleiding kun je downloaden op deze site, via de link “tools” of “publicaties”, of op de site van GAMS België.