Via het ACCESS-project bieden GAMS België, Médicos del Mundo (Spanje) en FORWARD UK (Verenigd Koninkrijk) online chats aan in diverse talen. De bedoeling is de toegang tot hulp te vergemakkelijken voor vrouwelijke migranten, die de nationale talen niet spreken en geconfronteerd worden met gendergerelateerd geweld. Achter het ACCESS chatscherm zitten mensen als Mashaer, ACCESS co-bemiddelaarster en Jessica, maatschappelijk werkster.

Wat is het ACCESS-project?

Het Europese ACCESS-project werkt aan het verbeteren van de toegang tot preventie, bescherming en ondersteuning van vrouwelijke migranten in Europa, die geconfronteerd zijn met diverse vormen van gendergerelateerd geweld. Dit project werd gelanceerd door drie organisaties, met name GAMS België, FORWARD UK (Verenigd Koninkrijk) en Médicos del Mundo (Spanje).

Bestrijding van VGV en andere vormen van GBV tegen vrouwelijke migranten

Jessica Tatout is maatschappelijk werkster bij GAMS België, een Belgische vzw die ijvert voor de afschaffing van vrouwelijke genitale verminking (VGV) in België en wereldwijd. “Hoewel GAMS gespecialiseerd is in de VGV-problematiek, valt het ons op dat vrouwen die VGV meemaakten dikwijls ook geconfronteerd zijn met andere vormen van gendergerelateerd geweld, zoals een gedwongen huwelijk. Vrouwelijke migranten hebben bovendien vaker moeite met toegang tot adequate ondersteuningsdiensten omdat ze deze niet altijd vinden. De belangrijkste doelstelling van ACCESS is deze zoektocht vereenvoudigen.”

Een gemeenschapsaanpak

GAMS België staat bekend om zijn gemeenschapsaanpak en gebruikt deze ook in het ACCESS project. Co-bemiddelaars spelen een belangrijke rol bij het sensibiliseren en vergemakkelijken van de toegang tot ondersteuning. Jessica legt uit: “We werken al lang met co-bemiddelaars rond VGV, omdat we weten dat het de meest efficiënte manier is om de betrokken gemeenschappen te bereiken en het bewustzijn echt aan te scherpen.”

Mashaer Hassan Mohammed Ali is ACCESS co-bemiddelaarster, heeft een master in Peace & Development en werkte 16 jaar in NGO’s in Soedan. Ze is vluchtelinge sinds 2013. “Ik ben al lang vrouwenrechtenactivist en pleitbezorger voor mensenrechten, met speciale aandacht voor vrouwenrechten en gendergerelateerde kwesties. Ik kwam zelf in aanraking met VGV en wil daarom graag meewerken aan het vergroten van de weerbaarheid van vrouwen tegenover allerlei vormen van gendergerelateerd geweld.”

Vrouwelijke migranten mondiger maken

Mashaer gelooft ten stelligste dat de ACCESS-chat een krachtig instrument kan zijn voor vrouwelijke migranten. “Via de chatsessies kunnen we vrouwelijke migranten helpen die allerlei vormen van gendergerelateerd geweld meemaken. We kunnen luisteren, advies geven op basis van onze kennis over het thema en vrouwen helpen de gepaste ondersteuning te vinden.” Mashaer kan haar kennis van het Arabisch gebruiken voor de chats, maar de online sessies zijn ook toegankelijk ik andere talen. De kalender van de verschillende sessies staat op de ACCESS chat webpagina.

Hoe werkt het?

“Zodra iemand het chat-scherm opent, stellen we onszelf voor en geven een kort overzicht van wat we doen”, vertelt Jessica. “De chat kan anoniem gebeuren. De camera kan uitgeschakeld worden en je kan zelfs enkel de tekstfunctie gebruiken. We leggen ook uit dat de online sessie strikt vertrouwelijk is. Vervolgens bespreken we de situatie en de verwachtingen van de vrouw. We proberen een vertrouwensband op te bouwen. De sociale ACCESS-kaart van ondersteuningsdiensten uit alle drie de landen kan ons helpen om de gepaste diensten te vinden.”

De online sessies willen een luisterend oor bieden en vrouwen doorverwijzen, maar het is geen therapie of consultatie met maatschappelijk werkers. “Het is eerder een hulpmiddel bij een eerste contact, het uiten van gevoelens en het bespreken van mogelijke stappen,” legt Jessica uit, “in mijn ervaring is het bijzonder moeilijk voor vrouwelijke migranten zonder papieren om in Vlaanderen afdoende steun te vinden. Ik ben blij deze vrouwen te kunnen bijstaan in hun zoektocht, ongeacht hun administratieve status of eventuele andere problemen.”

“Mankementen zijn eerder technisch … Wij zijn afhankelijk van de kwaliteit van de internetverbinding. Soms is de communicatie slecht en gaat een deel van de informatie verloren. Net zoals bij elke andere videochat!” lacht Mashaer. Een goede internetverbinding is belangrijk.

Samenwerken tegen geweld

Mashaer probeerde in Soedan vrouwen te helpen die te maken kregen met diverse soorten geweld, waaronder VGV. “Maar geweld beperkt zich niet tot onze thuislanden. Ik kende een meisje dat met haar familie in Oostende woonde. Op een dag besloot haar man terug te keren naar Soedan en haar kinderen te ontvoeren. Dat was erg. Ik weet dat de chat op zich dergelijke situaties niet onmiddellijk kan oplossen, maar je vindt langs deze weg wel iemand die naar je verhaal luistert en je op weg kan zetten naar de juiste ondersteuningsorganismen.”

Artikel van Daniela Bishop