Referentie

Bella Cabane Christine, 2008, La coupure. L’excision ou les identités douloureuses, La Dispute, Paris.

 Situeer de auteur

Antropologe, gediplomeerd arts.

Onderwerp

Christine Bellas Cabane probeert de praktijk vrouwenbesnijdenis in al zijn complexiteit te vatten. Dit werk is gebaseerd op een wetenschappelijk onderzoek die de schrijfster niet zozeer omschrijft als een universitair werk, maar als een bijdrage aan een maatschappelijk debat.

Samenvatting

Nadat de schrijfster afstudeerde als pediater, begon ze aan studies antropologie. Ze is al jarenlang geëngageerd in een ontwikkelingsproject in Mali, waar ze consultaties verzekert in een gezondheidscentrum. Voor haar thesis behandelt ze het thema vrouwenbesnijdenis. De belangrijkste vraag die ze aansnijdt is: “hoe is het mogelijk om, in een situatie van culturele confrontatie, aan preventie te doen en tegelijker tijd de familiebanden te respecteren?

In het Mali van de 21^e eeuw probeert ze de basis van deze gewoonte te begrijpen. Waarom blijft de praktijk voortbestaan? Wat zijn de onderliggende belangen in de strijd tegen de praktijk?

Haar onderzoek begint in Mali. Gedurende 2 maanden gaat ze met verschillende mensen praten, zowel in de stad als op het platteland: vroedvrouwen, artsen, juristen, wijzen, imams, smeden, voor- en tegenstanders van de praktijk. Ze bevraagt zowel de praktijk vrouwenbesnijdenis als de argumenten voor en tegen de praktijk. Hiervoor verzamelt ze tal van getuigenissen en informeert ze zich over de juridische aspecten. Ze probeert de positie van vrouwen en meisjes in de Malinese maatschappij te begrijpen.

Daarna onderzoekt ze, aan de hand van een terreinenquête binnen de gemeenschap, de positie van Malinese migrantenfamilies in de Franse maatschappij. Hiermee wil ze de factoren die verandering met zich meebrengen in het licht zetten.

Ze wijdt ook een hoofdstuk aan clitorisreconstructie. Hiervoor baseert ze zich op een interview met Dr Foldès en getuigenissen van vrouwen die de operatie hebben ondergaan, of vragende partij zijn.

Kritiek

Christine Bellas Cabane neemt ons mee op een reis door Mali en Frankrijk. Hierbij probeert ze een uitleg te geven bij alles wat ze waarneemt, verstaat, en hoort. Ze bevraagt de rol van vrouwen, vaders, de familie, de religie, het recht, de organisatie van de Malinese maatschappij.

Ze kaart het migratieparcours en zijn uitdagingen aan.

Bij haar terugkeer in Frankrijk onderzoekt ze de praktijk verder door Malinese families te ondervragen. Ze praat met personen van de gemeenschap, maar ook met jonge meisjes die in Frankrijk geboren zijn of aan erg jonge leeftijd immigreerden. Hierdoor kan ze niet enkel de veranderingsfactoren, maar ook de cultuur- en migratiechock in vraag stellen. Ze zet de lezer aan om na te denken over de uitdagingen van de tweede generatie migranten. Bijvoorbeeld: een jong meisje dat in Frankrijk studeert krijgt op school een vorming rond vrouwelijke genitale verminking. Tijdens de vorming wordt uitgelegd dat dit een barbaarse praktijk is die in bepaalde Afrikaanse landen wordt uitgevoerd. Ze beseft dat ze afkomstig is uit één van deze landen, en bij haar thuiskomst vraagt ze aan haar moeder of ze besneden is. Haar moeder antwoord hier positief op. Op deze manier komt ze te weten dat ze besneden is, terwijl ze dit voordien niet wist.

Tijdens de interviews met de gynaecoloog en chirurg die besneden vrouwen behandelt, kaart Christine Bellas Cabane het onderwerp seksualiteit aan. Ze staat stil bij de integratie van de norm als voorstelling van seksualiteit. Ze benadrukt ook het feit dat tot nog toe bijna enkel aandacht geschonken werd aan de genitale organen van mannen, ten nadele van vrouwen.

Persoonlijke mening

Ik heb dit boek geapprecieerd omdat we een andere cultuur ontdekken en kijken door de bril van een antropologe. Dit boek beweert niet de waarheid in pacht te hebben, maar beschrijft de complexe context van deze praktijk.